Emotionele kindermishandeling heeft negatieve gevolgen voor cognitie en de structuur en werking van de hersenen. Dit heeft de Leidse promovenda Anne-Laura van Harmelen ontdekt. Zij promoveerde 10 december 2013 en heeft voor haar studie gebruik gemaakt van data van de NESDA studie.
“Kinderen die door hun ouders vaak uitgescholden, bedreigd, structureel genegeerd of geïsoleerd worden, reageren in hun latere leven anders op stress”, zo stelt de promovenda. Deze personen denken vaker negatiever over zichzelf, en dat kan negatieve gevoelens en gedachtes in nieuwe situaties oproepen en versterken. Ook hun herinneringen worden gekleurd. “Dit maakt dat ze kwetsbaarder zijn voor het ontwikkelen van depressies of angstklachten”, zegt Van Harmelen.
Emotionele kindermishandeling is de meest voorkomende vorm van kindermishandeling. De laatste jaren is het geleidelijk aan steeds duidelijker geworden dat emotionele mishandeling gepaard gaat met ernstige gevolgen in de volwassenheid. Van Harmelen: “Toch waren de precieze gevolgen van emotionele kindermishandeling op cognitie en het brein onbekend. Men ging er lange tijd van uit dat de gevolgen niet zo ernstig waren. We kennen zelfs de uitdrukking “Schelden doet geen zeer”, maar ons onderzoek laat een heel ander beeld zien.”
Hersenonderzoek uitgevoerd door Van Harmelen heeft aangetoond dat de mediale prefrontale cortex (mPFC), een hersengebied dat een belangrijke functie vervult bij cognitie en gedrag, kleiner is bij mensen die emotioneel mishandeld zijn. Ook werkt de mPFC anders bij het onthouden van dingen en reageert deze anders op stress. Om dit te testen mat Van Harmelen de hersenactiviteit van proefpersonen, terwijl ze naar foto’s van positieve, negatieve en neutrale gezichtsuitdrukkingen keken. Aan de hand van de uitkomsten van haar onderzoek constateerde Van Harmelen ook dat er bij emotioneel mishandelde mensen meer activiteit is in de amygdala, een hersengebied dat dreiging signaleert. Deze resultaten suggereren dat emotioneel mishandelde mensen de verschillende gezichtsuitdrukkingen allemaal als bedreigend ervaren.
De bevindingen van Van Hamelens proefschrift vormen een belangrijke eerste stap in het beter begrijpen van de nadelige gevolgen van emotionele kindermishandeling. Van Harmelen: “Het is cruciaal dat er meer kennis en maatschappelijke bewustwording komt over de negatieve gevolgen van emotionele kindermishandeling. Mijn onderzoek onderstreept het belang van het signaleren van emotionele kindermishandeling. Hopelijk leidt dit ook tot meer interventies om mishandeling en de consequenties hiervan te verminderen.” De promovenda onderzoekt nu aan de universiteit van Cambridge of positieve factoren, zoals goede vriendschappen, de negatieve gevolgen van emotionele kindermishandeling kunnen verkleinen.
Bron: Persbericht Leiden Universiteit
