Go to Top

Veel mensen vallen terug in angststoornis

Vrijdag 22 september, 2017

In Nederland krijgt 1 op de 5 mensen ooit een angststoornis. Angststoornissen kunnen zo beperkend zijn dat mensen niet meer kunnen werken, aan huis gekluisterd zijn of sociaal geïsoleerd raken. Mensen met angststoornissen slikken vaak antidepressiva. Als zij na herstel van hun angststoornis proberen te stoppen met deze pillen hebben ze een hoge kans op terugkeer van klachten, ook als ze daar cognitief-gedragstherapeutische begeleiding bij krijgen. Dit zijn de resultaten van een onderzoek van Willemijn Scholten, psychotherapeut en onderzoeker bij GGZ inGeest en de afdeling psychiatrie van VUmc. Ze maakte voor haar onderzoek onder andere gebruik van NESDA data. Willemijn promoveert op vrijdag 29 september bij VUmc.

Dat het stoppen met antidepressiva meer terugval geeft dan het blijven slikken van deze pillen blijkt ook uit een overzichtsstudie en meta-analyse van dezelfde afdeling. Het gezaghebbende British Medical Journal (BMJ) publiceerde deze week de resultaten die implicaties hebben voor de behandelrichtlijnen voor angststoornissen wereldwijd.

Terugval verminderd?
Het komt vaak voor dat mensen die antidepressiva gebruiken voor een angststoornis deze pillen na herstel willen afbouwen, dikwijls vanwege bijwerkingen. De kans op terugval is groot en daarom is de beslissing om de antidepressiva af te bouwen vaak een dilemma voor de mensen die het betreft en hun artsen. Willemijn Scholten onderzocht of de terugval verminderd kon worden. Ze liet mensen antidepressiva afbouwen met behulp van een cognitief-gedragstherapeutisch terugvalpreventieprogramma dat bestond uit 8 groepsbijeenkomsten onder begeleiding van een psycholoog en een psychiater en vergeleek dit met afbouw van antidepressiva onder begeleiding van een psychiater/arts zonder dit terugvalpreventieprogramma.

Het terugvalpreventieprogramma had echter geen effect, de terugval was in beide groepen even hoog. Van de 87 deelnemers kreeg bijna twee derde binnen een jaar weer een angststoornis of men kreeg een depressie. Bovendien lukte het slechts 37 procent van de mensen om de pillen helemaal af te bouwen. De deelnemers waren mensen die gemiddeld een paar jaar antidepressiva slikten, maar ook gemiddeld al een paar jaar klachtenvrij waren.

Meta-analyse
Voor de meta-analyse naar terugval bij afbouw van antidepressiva zijn 28 dubbelblinde, placebo-gecontroleerde, gerandomiseerde klinische trials geanalyseerd. Mensen met angststoornissen werden eerst behandeld met een antidepressivum. De mensen die goed opknapten door de antidepressiva kregen vervolgens willekeurig ofwel nog steeds de antidepressiva voorgeschreven, ofwel een placebo. Patiënten die overschakelden op placebo hadden binnen 1 jaar een grotere kans op terugval dan patiënten die antidepressiva bleven gebruiken. Van de patiënten die stopten, viel 36 procent binnen 1 jaar terug, terwijl 16 procent van de patiënten die antidepressiva bleven slikken te maken kreeg met terugkerende klachten. Deze resultaten laten zien dat het gebruik van antidepressiva tot 1 jaar een effectieve manier is om terugval te voorkomen bij mensen met angststoornissen. Of het blijven gebruiken van antidepressiva na die tijd ook nog effectief is, is nog onbekend. Dit gebrek aan bewijs moet niet worden opgevat als expliciet advies om antidepressiva af te bouwen na de periode van 1 jaar, zoals nu wel wordt geadviseerd in behandelrichtlijnen.

Hardnekkig
“Angststoornissen zijn hardnekkiger dan we dachten. De kans op terugval is hoog en het afbouwen van antidepressiva blijkt lastig,” zegt Willemijn Scholten naar aanleiding van haar onderzoek. Terugvalpreventie is van belang bij mensen die de medicatie uiteindelijk toch willen afbouwen, vanwege kans op terugval. Tot op heden is hiervoor echter nog geen effectieve terugvalpreventie behandeling beschikbaar in de GGZ.

wp ecommerce - e-commerce wordpress