Go to Top

Spelen antioxidanten een rol bij depressie en angst?

Dinsdag 26 september, 2017

Het idee dat een psychische aandoening zich vooral “tussen de oren” afspeelt, lijkt achterhaald: steeds vaker wordt bij psychische aandoeningen een verband met lichamelijke ontregelingen aangetoond. Mensen met een depressie hebben bijvoorbeeld meer kans op hart- en vaatziekten en andere chronische lichamelijke aandoeningen. Promovendus Catherine Black heeft gekeken naar één van de onderliggende biologische mechanismen die een rol zou kunnen spelen bij depressie en angst en chronische lichamelijke aandoeningen: oxidatieve stress. Zij promoveerde 12 september op dit onderwerp met haar proefschrift “Oxidative stress in depression and anxiety disorders”.

Oxidatieve stress is een disbalans in de stofwisseling waarbij een teveel aan vrije zuurstof radicalen in het lichaam onze cellen en DNA beschadigt. Net zoals een geschilde appel bruin wordt als deze langere tijd aan zuurstof blootstelt, kunnen ook moleculen in het lichaam onder invloed van vrije zuurstof radicalen beschadigen.  Dit proces vindt in het lichaam van nature veelvuldig plaats,  maar leefstijl en de omgeving hebben ook invloed. Roken, alcoholgebruik, luchtvervuiling en blootstelling aan pesticiden verhogen de vrije zuurstof radicalen in het lichaam. Antioxidanten, zoals vitamine C en bepaalde carotenoïden, kunnen de schade door vrije radicalen deels verhelpen, zoals citroensap het bruin worden van de appel voorkomt. Oxidatieve stress wordt in verband gebracht met veel chronische ziekten zoals hart- en vaatziekten, kanker en psychiatrische stoornissen. Catherine onderzocht of mensen met een depressie of angststoornis meer oxidatieve schade en minder antioxidanten in hun lichaam vertonen.

Catherine gebruikte data van de Nederlandse Studie naar Depressie en Angst  (NESDA) en de CARDIA studie. Om oxidatieve schade te meten, werd de DNA schade bekeken (8OHdG) en de lipide schade (F2-isoprostanen) in het bloed. De aanwezigheid van de oxidatieve schade markers was in de NESDA studie niet overtuigend hoger bij mensen met angst en depressie. Soms bleek het zelfs lager te zijn: een effect wat mogelijk toe te wijzen was aan het gebruik van antidepressiva, die mogelijk werken als een soort antioxidant. In de CARDIA studie leek in eerste instantie meer lipide schade (F2-isoprostanen) te bestaan bij mensen met depressieve symptomen. Dit verschil verdween echter na correctie voor verschillen in leefstijlfactoren als BMI, dieet en roken. In het systematische literatuuronderzoek dat Catherine vooraf had gedaan, werd wel meer oxidatieve schade gevonden bij mensen met een depressie dan in mensen zonder depressie. Om de aanwezigheid van antioxidanten te meten werden urinezuur en carotenoïden gemeten in het bloed. In NESDA hadden mensen met een huidige depressie of angst stoornis minder van de antioxidant urinezuur, maar mensen met een herstelde stoornis niet. In de CARDIA studie waren de carotenoïden lager bij de mensen met depressieve symptomen. Dit bleef ook overeind na correctie voor gezondheids- en leefstijlfactoren.   Er is dus onzekerheid of bij mensen met depressie en angst meer oxidatieve schade voorkomt. Wel worden minder antioxidanten gevonden in het bloed van mensen met angst en depressie, wat toch wijst op een disbalans.

Hebben mensen met angst en depressie baat bij het slikken van antioxidanten? Catherine Black vind dit voorlopig  te kort door de bocht. Oxidatieve stress is een ingewikkeld en dynamisch proces dat lastig te meten is en de gevonden verschillen tussen de bestudeerde groepen zijn erg klein.  Het feit dat er associaties gevonden worden, hoeft niet te betekenen dat een tekort aan antioxidanten de psychische klachten veroorzaakt. Het zou ook een gevolg kunnen zijn van de psychische klachten omdat mensen met een depressie vaak minder goed voor zichzelf zorgen. Bovendien kan een te hoge inname van supplementen schadelijk zijn en de stofwisseling nog verder uit balans brengen. Dat neemt niet weg dat behandelaren alert moeten zijn op mogelijke tekorten bij mensen met depressie of angst door slechtere zelfzorg en voeding.

 

wp ecommerce - e-commerce wordpress